Haberler
Leman Dergisi’nde Peygamber Karikatürü Krizi! Gözaltılar, Protestolar, “Yaşasın Şeriat” Sloganları
Türkiye’de ifade özgürlüğü, mizah ve inanç çizgileri bir kez daha karşı karşıya geldi. Leman dergisi, Hz. Muhammed’e ait olduğu öne sürülen bir karikatür nedeniyle kamuoyunda büyük tepki topladı. “Dini değerleri alenen aşağılama” suçlamasıyla başlatılan soruşturmanın ardından derginin yazı işleri müdürü, müessese müdürü, çizer ve ilgili karikatürist gözaltına alındı. Olay, hem sanat camiasında hem de sokakta geniş yankı buldu.
Karikatür Ne İçeriyordu?
Söz konusu karikatür, Leman dergisinin 30 Haziran 2025 tarihli sayısında yer aldı. Görselin Hz. Muhammed’e ait olduğu yönünde sosyal medyada yorumlar yapılmasıyla birlikte infial oluştu. Karikatürde doğrudan bir isim geçmese de çizimin İslam peygamberine atfedildiği yönündeki iddialar büyük tepki çekti.
Leman Dergisi’nden Açıklama Geldi
Gözaltı kararının ardından Leman dergisi sosyal medya üzerinden yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Bize sürülen lekeyi kabul etmiyoruz. Zira Peygamber efendimizin tasviri yoktur. Biz de böyle bir görsele yer vermedik. Ortada açık bir yanlış anlaşılma vardır” ifadeleri kullanıldı.
Ayrıca dergi, söz konusu karikatürün “genel dini dogmalara ve fanatizme” karşı yapılmış bir hiciv olduğunu ve herhangi bir şahsı doğrudan hedef almadığını savundu.
Gözaltılar Sürerken Dergi Önünde Protesto
Olayın duyulmasının ardından İstanbul’daki Leman dergisi binası önünde kalabalık bir grup toplandı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde kalabalığın “Yaşasın şeriat” sloganları attığı, tekbir getirdiği ve toplu namaz kıldığı anlar dikkat çekti. Kolluk kuvvetleri olası bir taşkınlığı önlemek amacıyla binanın çevresinde yoğun güvenlik önlemi aldı.
Bazı protestocular, Leman dergisinin kapatılmasını isterken, kimileri ise “ifade özgürlüğüne ayar verilmesini” savundu. Dergiye destek vermek için gelen küçük bir grup ise sessizce tepkisini dile getirdi.
Gözaltına Alınan İsimler Kim?
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında Leman dergisinin yazı işleri müdürü, müessese müdürü, çizeri ve ilgili karikatürist gözaltına alındı. Savcılık, dergide yer alan karikatürün “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” ile “dini değerleri alenen aşağılama” kapsamında değerlendirildiğini duyurdu.
Şüphelilerin emniyetteki işlemleri sürerken, avukatları konunun “ifade özgürlüğü” kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve bazı basın özgürlüğü örgütleri de gözaltı kararına tepki gösterdi.
Sosyal Medya İkiye Bölündü
Olay sosyal medyada da büyük bir tartışma yarattı. #Leman etiketi Twitter’da kısa sürede trend olurken, kullanıcılar ikiye bölündü. Bir grup, karikatürün İslam’ın kutsallarına hakaret içerdiğini ve bunun kabul edilemez olduğunu savundu. Diğer grup ise mizahın ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Bazı gazeteciler ve sanatçılar ise konunun yargıya taşınmasından ziyade toplumsal diyalogla çözülmesi gerektiğini belirtti. TGC (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti) de açıklama yaparak, “Basın özgürlüğü kadar, toplumun dini değerlerine saygı da demokrasinin gereğidir” ifadelerini kullandı.
Hukuki Süreç Nasıl İlerleyecek?
Uzman hukukçulara göre soruşturmanın gidişatı, karikatürün doğrudan Hz. Muhammed’i temsil edip etmediğine bağlı olarak değişebilir. Karikatürün yorumlanma biçimi, sanatçının amacı ve kamuoyundaki etkisi birlikte değerlendirilecek.
Bu tür davalarda Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarının da referans alınabileceğini belirten anayasa hukukçuları, sürecin ifade özgürlüğü ile dini hassasiyetler arasında hassas bir denge gerektirdiğini ifade ediyor.
Türkiye’de İlk Değil
Türkiye’de benzer tartışmalar geçmişte de yaşandı. Mizah dergileri Gırgır ve Penguen de benzer suçlamalarla karşı karşıya kalmış, zaman zaman yargılamalar olmuştu. Ancak Leman dergisi gibi köklü bir yayın organının bu denli ciddi bir soruşturmaya konu olması, olayın ciddiyetini artırıyor.
Editörün Notu: Hassas Dönem, Sakin Dil
Bu tarz olaylar, toplumun farklı kesimleri arasında kutuplaşmayı artırabiliyor. İnanç, ifade özgürlüğü ve sanat arasında çizilen çizgiler net değil ve çoğu zaman bireysel yorumlara açık. Bu sebeple gerek medyanın gerekse kamuoyunun olayları yorumlarken sağduyulu, bilgilendirici ve kutuplaştırmayan bir dil kullanması, toplumsal huzur açısından büyük önem taşıyor.
Sonuç olarak, Leman dergisi hakkında başlatılan soruşturma, Türkiye’de ifade özgürlüğü ve dini hassasiyetlerin sınırlarını bir kez daha gündeme taşıdı. Hem hukuki sürecin hem de kamuoyundaki tartışmaların nasıl şekilleneceği, önümüzdeki günlerde netleşecek gibi görünüyor.